W ostatnich latach dieta bezglutenowa zdobyła dużą popularność, zarówno wśród osób z celiakią, jak i tych, które nie tolerują glutenu. Celiakia jest schorzeniem, w którym organizm reaguje nieprawidłowo na białka glutenowe zawarte w zbożach, powodując uszkodzenie błony śluzowej jelit. Jedynym skutecznym leczeniem celiakii jest ściśle przestrzegana dieta bezglutenowa, która polega na eliminacji glutenu z codziennego menu.
Jednak warto zastanowić się, jak dieta bezglutenowa wpływa na mikroflorę jelitową u osób z celiakią oraz u osób, które stosują ją z innych powodów, takich jak nietolerancja na gluten. Czy eliminacja glutenu ma korzystny efekt na równowagę mikroorganizmów jelitowych, czy może wpływa na ich różnorodność i funkcjonalność?
W niniejszym artykule skupimy się na badaniach dotyczących wpływu diety bezglutenowej na mikroflorę jelitową. Zrozumienie tego zagadnienia może mieć znaczenie dla osób z celiakią oraz dla tych, którzy dobrowolnie wybierają dietę bezglutenową, aby lepiej zrozumieć potencjalne konsekwencje dla ich zdrowia jelitowego.
Na czym polega dieta bezglutenowa?
Dieta bezglutenowa polega na kompletnym wyeliminowaniu z jadłospisu produktów spożywczych zawierających gluten. Głównym źródłem glutenu są produkty zbożowe, takie jak pszenica, żyto, pszenżyto, jęczmień oraz niektóre odmiany owsa. Warto zauważyć, że samo zboże owsiane nie zawiera glutenu, jednak może być zanieczyszczone nim na polu lub w procesie przetwarzania. Dlatego osoby stosujące dietę bezglutenową powinny wybierać specjalnie oznaczone jako bezglutenowe produkty owsiane.
Osoby z celiakią muszą przestrzegać diety bezglutenowej przez całe życie. Dieta ta pozwala na regenerację kosmków jelitowych, a cały proces może trwać od 3 do 12 miesięcy, zależnie od indywidualnych predyspozycji pacjenta.
Należy jednak pamiętać, że dieta bezglutenowa może być pełnowartościowa i zdrowa. Pomimo wyeliminowania znacznej części produktów zbożowych, nadal można dostarczać niezbędne ilości makroskładników, witamin i składników mineralnych. Produkty zbożowe są głównym źródłem witamin z grupy B oraz składników mineralnych, takich jak magnez, fosfor, cynk i potas. W przypadku eliminacji produktów zbożowych zawierających gluten, ważne jest odpowiednie zbilansowanie posiłków. Warto włączyć do diety inne bezglutenowe produkty, które dostarczą wymienione wcześniej mikro- i makroskładniki. Nie jest to trudne, jednak wymaga świadomego podejścia do komponowania codziennej diety.
Wskazania do wprowadzenia diety bezglutenowej
- celiakia
- alergia na gluten / pszenicę;
- nieceliakalna nietolerancja glutenu (NNG / NCGS);
- choroba Duhringa („skórna celiakia”).
Dieta bezglutenowa a mikroflora jelitowa
Wiele osób obecnie rezygnuje z glutenu w diecie ze względu na trendy dietetyczne. Niestety, może to mieć negatywne skutki dla zdrowia. Dieta bezglutenowa może wpływać na skład i właściwości mikroflory jelitowej, jak wykazują analizy mikrobioty kałowej. Stwierdzono, że ilość korzystnych bakterii jelitowych, takich jak Bifidobacterium, Clostridium lituseburense i Faecalibacterium prausnitzii, zmniejsza się, podczas gdy ilość niekorzystnych bakterii, takich jak Enterobacteriaceae i Escherichia coli, wzrasta wraz ze zmniejszeniem spożycia polisacharydów w diecie bezglutenowej. Redukcja korzystnych bakterii jelitowych może prowadzić do dysbiozy jelitowej.
Co więcej, badania wykazały, że osoby stosujące źle zbilansowaną dietę bezglutenową są narażone na niedobór błonnika. Składnik ten wykorzystywany jest jako element do produkcji m.in maślanu, pełniącego istotną rolę w utrzymaniu prawidłowej mikroflory jelitowej.
Podsumowanie
Podsumowując, dieta bezglutenowa ma znaczący wpływ na mikroflorę jelitową i może prowadzić do zmniejszenia liczby korzystnych bakterii oraz wzrostu niekorzystnych. Z tego powodu wymaga ona starannego zbilansowania, aby uniknąć niedoborów pokarmowych. Właściwe spożycie witamin, błonnika i mikroskładników odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu zdrowej flory jelitowej.
Sprawdź naszą ofertę cateringu dietetycznego i zamów dobrze zbilansowaną, pełną doskonałych smaków dietę.
Bibliografia:
Biesiekierski, J. R. (2017) What is gluten?. Journal of Gastroenterology and Hepatology, 32: 78– 81.
Smecuol E. i wsp., Gastrointestinal permeability in celiac disease, „Gastroenterology” 112, 1997, 1129–1136.
Leonard M.M. i Vasagar B. US perspective on gluten-related diseases, “Clin Exp Gastroenterol.” 24(7), 2014, 25–37.
Węgrzyn D. i wsp., Metody diagnostyki funkcji bariery jelitowej, „Przegląd Lekarski” 74, 2017, 8.
Biesiekierski J.R., Iven J., Non-coeliac gluten sensitivity: piecing the puzzle together, „United European Gastroenterol J.” 3(2), 2015, 160–165.
