Jaką funkcję pełni żelazo?
Faktem jest, że około 70 procent żelaza w organizmie znajduje się w hemoglobinie i mioglobinie. Hemoglobina to białko w czerwonych krwinkach odpowiedzialne za transport tlenu do tkanek z płuc. Natomiast mioglobina to białko występujące w mięśniach, które służy do przechowywania tlenu.
Hemoglobina stanowi uniwersalny system transportu tlenu znajdujący się w czerwonych krwinkach wszystkich kręgowców i niektórych bezkręgowców. Tlen wiąże się z atomem żelaza w cząsteczce hemoglobiny w płucach, tworząc oksyhemoglobinę. Następnie jest rozprzestrzeniany za pomocą układu krwionośnego i uwalniany w miejscu przeznaczenia. Hemoglobina przenosi również dwutlenek węgla z powrotem do płuc, gdzie jest wydychany.
Duża liczba enzymów wymaga żelaza jako kofaktora do swoich funkcji. Do najważniejszych z nich należą enzymy zaangażowane w fosforylację oksydacyjną, szlak metaboliczny, który przekształca składniki odżywcze w energię.
Niedobór żelaza
Niedobór żelaza może wynikać z wielu różnych przyczyn. Niewystarczająca ilość żelaza w diecie, upośledzone wchłanianie czy nadmierne krwawienie to najczęstsze powody niedoboru żelaza.
Ilość żelaza w organizmie jest ściśle regulowana przez komórki jelita, które w zależności od potrzeb mogą zwiększać lub zmniejszać jego wchłanianie. Kiedy niedobór żelaza staje się poważny, produkcja czerwonych krwinek się zmniejsza, co prowadzi do niedokrwistości z niedoboru żelaza.
Typowe objawy niedoboru żelaza to na przykład:
- Zmęczenie;
- Niska tolerancja zimna;
- Infekcje;
- Zawroty głowy;
- Duszności;
- Trudności z połykaniem.
Jak sprawdzić poziom żelaza?
Poziom żelaza jest zwykle testowany za pomocą zliczania hematokrytu i hemoglobiny. Hematokryt mierzy procent krwi, na który składają się czerwone krwinki. Normalny wynik dla mężczyzn mieści się w przedziale od 40,7% do 50,3%. W przypadku kobiet normalny zakres wynosi od 36,1% do 44,3%.
Test na hemoglobinę pokazuje, ile hemoglobiny znajduje się we krwi. Normalne poziomy dla mężczyzn to 13,8 do 17,2 gramów na dekalitr (g/dl). W przypadku kobiet normalny zakres wynosi od 12,1 do 15,1 g/dl.
Literatura:
- Hempel EV, Bollard ER. The Evidence-Based Evaluation of Iron Deficiency Anemia. Med Clin North Am. 2016 Sep. 100 (5):1065-75.
